سینما و غلبه بر مشکلات روانی
همه ما می‌دانیم روبه‌رو نشدن افراد با احساسات و تفکراتی که خواسته یا ناخواسته در وجود آنها پنهان شده است، زمینه را برای ایجاد بسیاری از اختلالات روانشناسی فراهم می‌کند. برخی از این مشکلات و اختلالات فرصت یک زندگی سالم را از فرد می‌گیرد، به همین علت روانشناسان و درمانگران حوزه علم روانشناسی از طرق مختلفی سعی بر درمان اینگونه بیماری‌ها دارند. مشاهده فیلم‌های سینمایی با موضوعات روانشناسی یکی از راه‌حل‌هایی است که اغلب درمانگران برای روبه‌رو شدن افراد با احساسات درونی‌شان به آنها پیشنهاد می‌دهند. تماشای این دسته از فیلم‌ها و شروع فرآیند فیلم درمانی می‌تواند تأثیر شگرف و عمیقی بر بیننده بگذارد و فرد را به سمت بهبودی هدایت نمایند.
ما در این مطلب قصد داریم درخصوص سینما و غلبه بر مشکلات روانی مطالب مفیدی به شما ارائه نماییم و فیلم‌های سینمایی که بر بهبود برخی اختلالات اثر می‌گذارند را به شما معرفی نماییم، پس لطفاً تا پایان همراه ما باشید.
دسترسی سریع به آنچه در این مقاله میخوانید
نظر روانشناسان بر تأثیر فیلم‌ها و درمان اختلالات روانی
هر انسان باتوجه به نیازهای متفاوت روانی و شرایط مختلفی که در طول زندگی از آن برخوردار است، می‌تواند از فیلم‌های سینمایی تأثیرات مختلفی بگیرد. این موضوع به این معنا است که افراد می‌توانند از برخی فیلم‌ها تأثیر بیشتری بگیرند و در برابر برخی دیگر خنثی عمل کنند. به عقیده روانشناسان نویسندگان، کارگردانان و بازیگران فیلم گاهی می‌توانند مانند یک روانکاو بر نقاط حساس ذهن و روان انسان‌ها تأثیر بگذارند و آسیب‌هایی را که افراد در طی زندگی دیده‌اند را بهبود بخشند. همچنین محققین و متخصصین علم روانشناسی معتقد هستند بسیاری از مشکلاتی که این روزها بشر با آنها دست‌به‌گریبان است را می‌توان از طریق تکنیک تماشای فیلم برطرف نمود، چراکه مشاهده فیلم‌هایی با موضوعات روانشناسی می‌تواند به‌صورت غیرمستقیم آموزشها و توصیه‌های روانشناسانه را به بیننده منتقل نماید.
علاقمندان، اساتید و روانشناسان ارجمندی که قصد کسب اطلاعات بیشتر در زمینه فیلم درمانی دارند می‌توانند پکیج «مجموعه فیلم درمانی همراه با تحلیل اختصاصی» را از بنیاد روانکال تهیه و بررسی نمایند. در این مجموعه ۴۲ فیلم با موضوعات روانشناختی قابل مشاهده هستند. جهت تهیه این پکیج هم‌اکنون می‌توانید به وب‌سایت بنیاد روانکال مراجعه نمایید.
کارگردانان و نویسندگان چگونه با ساخت فیلم به بهبود اختلالات روانی کمک می‌کنند؟
فیلم‌های روانشناختی یا روانشناسی با پیچیدگی‌های فراوانی که دارند و با القای تعلیق و ترس نهان یکی از ژانرهای محبوب کارگردانان سینما در کل دنیا محسوب می‌شوند. با نگاهی به تاریخ سینمای جهان، آثار بسیار زیاد و البته فراموش نشدنی و موفقی در این زمینه قابل مشاهده و بررسی هستند. نویسندگان این آثار زیرکانه و کاملاً متبحرانه به زیر پوست مخاطب نفوذ می‌کنند، به‌نحوی که شاید تصور شود یک روانشناس یا درمانگر خبره این سناریو را نوشته یا ساخته است.
سازندگان فیلم‌های سینمایی روانشناسی، در جریان فیلم بیننده را با تمام احساساتی که بر قهرمان داستان می‌گذرد روبه‌رو می‌کنند.
به‌این ترتیب بیننده ترس‌ها، غم‌ها، شادی‌ها و امیدواری‌های قهرمان داستان را درون خود احساس می‌کند و خود را به جای شخصیت داستان می‌گذارد و بدون آنکه روی صندلی تراپی بنشیند با تجربه‌ها و احساساتی مواجه می‌شود که درون خود انباشته کرده است و هیچگاه آنها راتخلیه ننموده است. این تخلیه احساسی و هیجانی می‌تواند فرد را به آرامش برساند و در بهبود اختلالات روانی او تأثیر شگرفی بگذارد.
آیا در درمان اختلالات روانی تنها مشاهده فیلم به بهبودی بیماران کمک می‌کند؟
درمان اختلالات روانی جز با توصیه‌های درمانگر و تجویز راه‌کارهای درمانی یا دارو امکان‌پذیر نیست. اما در روند درمانی برخی اختلالات روانی، روانشناسان و درمانگران با معرفی فیلم‌های مرتبط با اختلالات بیمار می‌توانند درصد بهبودی افراد را بالاتر ببرند. درمانگران معتقد هستند، درصورتی فیلم درمانی در مسیر بهبود بیمار مؤثر واقع می‌گردد که بیمار پله پله با درمانگر خود پیش رود و فیلم‌های توصیه شده او را به ترتیب مشاهده نماید. چراکه درمانگران باتوجه به نیاز بیمار و ارزیابی که از او و نقاط ضعف او به‌دست آورده‌اند می‌توانند فیلم‌های مرتبط را پیشنهاد دهند.
همچنین متخصصین این حوزه معتقدند نمی‌توان گفت فرد بیمار تنها با مشاهده فیلم از مشکلات و اختلالات خود خلاص شود، بلکه این شیوه درمانی به‌صورت راه‌حل تکمیلی در ادامه روند درمانی درمانگر ارائه می‌شود.
مهمترین اختلالات روانی که می‌توان با تماشای فیلم بهبود بخشید؟
فیلم‌های روانشناختی با ایجاد رشته الگوی احساسی و رفتاری برای بیمار، می‌توانند شرایطی را فراهم آورند تا بیمار با شخصیت‌های فیلم همذات پنداری نماید و از آنها در حل مشکلات خود الهام گیرد. تماشای اینگونه فیلم‌ها می‌تواند شهامت و جسارت را در فرد بیننده بالا برد و در او ایجاد دگرگونی‌های بنیادی نماید، به‌این ترتیب کیفیت فرآنید درمانی بیمار بالا می‌رود و او نسبت به بهبودی خویش امیدوار می‌گردد. برخی از بیمارانی که به اختلالاتی مانند افسردگی یا اعتیاد دچار هستند گاهی انگیزه کافی برای شروع درمان در خود نمی‌بینند، تماشای فیلم‌های مرتبط با این اختلالات به این دسته از بیماران کمک می‌کند تا آنها انگیزه مراجعه به تراپیست را در خود تقویت نمایند و درمان خود را با قاطعیت شروع کنند.
در ادامه مطلب به بررسی مهمترین اختلالات روانی و چگونگی روند درمانی آنها با کمک فیلم‌های سینمایی می‌پردازیم، لطفاً ما را همراهی بفرمایید.
درمان اسکیزوفرنی Schizophrenia
متأسفانه بیماری اسکیزوفرنی اختلالی است که عموم مردم درک صحیحی از آن ندارند، چراکه این اختلال شامل انواع مختلفی از اسکیزوفرنی مانند جنون جوانی یا اسکیزوفرنی تمایز نیافته می‌شود که علائم ظهور آن در افراد مختلف متفاوت است. در گذشته نه چندان دور در فیلم‌ها مربوط به اختلال اسیکزوفرنی تفاوت‌های اساسی به تصویر کشیده نمی‌شد و پیچیدگی‌های شخصیتی بیماران به نمایش در نمی‌آمد. اما خوشبختانه به تازگی و در برخی از این فیلم‌ها شخصیت بیماران اسکیزوفرن به‌صورت دقیق‌تر و کامل‌تری به تصویر کشیده شده است. ازجمله فیلم‌هایی که به‌شکل دقیق‌تری به شخصیت اسکیزوفرن پرداخته‌اند می‌توان به موارد زیر شاره کرد:
- فیلم ذهن زیبا Beautiful Mind که براساس داستان زندگی «جان نش» ریاضیدان آمریکایی و برنده جایزه نوبل ساخته شده است.
- فیلم وقار وحشی Savage Grace که براساس کتابی با همین نام ساخته شده است و داستان «باربارا دالی بکلند» را روایت می‌کند، او توسط پسرش «آنتونی بکلند» که به اسکیزوفرنی مبتلا بود به قتل می‌رسد.
- فیلم بنی و جنون Benny & Joon & Johnny Depp که یکی از هوشمندانه‌ترین فیلم‌ها در زمینه اختلال اسکیزوفرنی محسوب می‌شود، به نیاز بیماران اسکیزوفرن به مراقبت و نگهداری پرداخت شده است.
- فیلم تکنواز The Soloist که داستان زندگی «ناتانیل آیرز» را روایت می‌کند و سختی‌هایی را که یک بیمار اسکیزوفرن ممکن است با آنها مواجه شود را به تصویر می‌کشد.
- فیلم پناه بگیر Take Shelter علائم بیماری اسکیزوفرنی را به تصویر می‌کشد و دشواری‌ها و ترس‌هایی را که یک شخص اسکیزوفرن و خانواده او تجربه می‌کنند را نشان داده است.
- فیلم گلوله Bullet که شخصیت یک بیمار اسکیزوفرنی پارانوئید شدید را به تصویر می‌کشد و نشان می‌دهد این اختلال چگونه زندگی بیمار و خانواده او ویران می‌کند
درمان اختلال اضطراب پس از حادثه PTSD
شرایط محیطی نامناسب و مواجهه ناگهانی با حوادث و رخدادهای تلخ می‌تواند آسیب‌های روانی پایداری در افراد ایجاد کند. مهمترین این آسیب‌ها، اختلال اضطراب پس از سانحه یا PSTD است که تا سال‌ها به‌صورت یک اضطراب در فرد وجود دارد. آسیب‌هایی مانند آزارهای جنسی فیزیکی، تصادف‌های وحشتناک، خشونت خانگی، سقوط هواپیما، ازدست دادن عزیزان و… ازجمله مواردی هستند که می‌تواند زمینه ابتلا به PSTD را در هر شخصی فراهم آورد. رواشناسان ارجمند می‌توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه PSTD پکیج «تکنیک‌های خاطره‌زدایی با EMDR» را از بنیاد روانکال تهیه و بررسی نمایند. در این مجموعه خاطره‌زدایی به‌عنوان رویکردی درمانی و اثربخش جهت برطرف نمودن تروماهای دوران کودکی و آسیب‌های وارد شده مورد ارزیابی قرار گرفته است.
ازجمله فیلم‌هایی که درمانگران در روند درمانی به مبتلایان به اختلال اضطراب پس از حادثه پیشنهاد می‌دهند می‌توان موارد زیر را نام برد:
- فیلم رودخانه مرموز Mystic River که واکنش‌های استرسی شدید قربانیان تجاوز جنسی را به تصویر می‌کشد و نشان می‌دهد عدم درمان به موقع و صحیح چگونه می‌تواند تا سال‌ها شرایط دشواری برای آنها فراهم آرورد. این فیلم ناتوانی‌ها و مشکلاتی را که یک قربانی تجاوز جنسی با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کند را یادآوری می‌نماید و به خانواده و اطرافیان بیمار گوشزد می‌کند که می‌توانند نقش مؤثری در بهبودی این بیماران داشته باشند. همچنین تماشای این فیلم به همه پدرها و مادرها توصیه می‌شود چراکه در این فیلم به مشکلات مسکوت ماندن ماجرای تجاوز جنسی به کودکان و تبعات آن پرداخته شده است.
- فیلم شکارچی گوزن The Deer Hunter ماجرای سه کارگری که در آغاز جنگ ویتنام مجبور به رفتن به جنگ می‌شوند را بیان می‌کند. در این فیلم که برنده پنج جایزه اسکار شده است به حوادث وحشتناک دوران جنگ که منجر به بروز عوارض شدیدی در هرکدام از این سربازان شده بود پرداخته شده است.
- فیلم مهلکه The Hurt Locker بحران جنگ آمریکا و عراق را به تصویر کشیده است و ماجرای سربازی را روایت می‌کند که به دلیل شرایط جنگ به وضعیت روحی اسفناکی دچار شده است. این فیلم نشان می‌دهد مشکلات روانی ناشی از جنگ چگونه در روابط با فرزندان و همسر اختلال ایجاد می‌کند.
- فیلم یک جنگ خصوصی A Private War براساس داستان واقعی ساخته شده است و روزهای پایانی زندگی خبرنگار جنگی «ماری کلوین» را به تصویر می‌کشد. این خبرنگار به دلیل اینکه شاهد عینی بسیاری از جنایات جنگی بود با مشکلات روحی زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کرد و در تهیه گزارش‌های خود به بی‌پروایی بیش‌ازحدی رسیده بود. در این فیلم به خوبی نشان داده شده است که معنی و مفهوم زندگی برای کلوین ازبین رفته بود و او دیگر چیزی برای ازدست دادن نداشت.
- فیلم اتاق Room برداشتی آزاد از ماجرای وحشتناکی است که در سال ۲۰۰۸ در اتریش اتفاق افتاد. در این فیلم «جوی» زن جوانی را نشان می‌دهد که از روی خیرخوهی و برای کمک به یک سگ بیمار وارد خانه مردی ناشناس می‌شود و به مدت ۷ سال در اتاقی اسیر و مورد آزار جنسی مرد قرار می‌گیرد. این زن که صاحب پسری می‌شود، تلاش می‌کند باتوجه به تمام مشکلات متعددی که دارد، دنیای دوست‌داشتنی برای پسرش ترسیم نماید و از ایجاد آسیب‌های احتمالی در او جلوگیری کند.
درمان اختلال اضطراب Anxiety
فشارهای روحی و روانی یا ترس و دلهره ازجمله احساساتی هستند که همه ما در طول زندگی آنها را تجربه می‌کنیم. اما اگر این احساسات و حالات روحی از حد نرمال بیشتر شوند، روند طبیعی زندگی ما را با اختلال مواجه می‌کنند و زمینه را برای ابتلا به اضطراب و استرس فراهم می‌آورند. به‌طورکلی اختلال اضطراب یکی از رایج‌ترین بیماری‌های روانی در جهان است که تمام گروه‌های سنی از کودکان تا بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. معالجه و درمان انواع اختلالات اضطرابی بسیار اهمیت دارد، چراکه عدم توجه به این اختلال می‌تواند روند زندگی فرد و خانواده او را با چالش‌های فراوانی مواجه کند.
علاقمندان و اساتید گرامی جهت کسب اطلاعات بیشتر در زمینه اختلال اضطراب می‌توانند «پکیج کامل درمان‌های موج سومی مبتنی بر ذهن آگاهی» را از بنیاد روانکال تهیه نمایند. در این مجموعه تکنیک رویارویی و کشمکش، جلسه مصاحبه با موضوع اضطراب و مباحث مختلف دیگر مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه به فیلم‌هایی که درمانگران جهت بالابردن کیفیت درمان بیماران مبتلا به اضطراب توصیه می‌کنند اشاره می‌کنیم:
- فیلم در جستجوی خوشبختی The Pursuit Of Happyness که داستان مرد سیاه پوستی را نقل می‌کند که همراه پسرش در سانفرانسیسکو زندگی می‌کند. همسر این مرد به دلیل مشکلات مالی او را ترک کرده است. این مرد برای ادامه زندگی و مبارزه با شرایط موجود در مسیر سختی قرار می‌گیرد.
- خط آبی باریک The Thin Blue Line که یکی از بهترین مستندها در تاریخ سینما است، روایت‌کننده قتلی است که در تگزاس اتفاق افتاده است و به نظر می‌رسد پلیس توانسته است باتوجه به شاهدان عینی این پرونده را حل کند.
- فیلم رستگاری در شاوشنگ The Shawshank Redemption داستان مرد جوانی را به تصویر می‌کشد که به جرم قتل همسر و معشوقه همسرش به زندان شاوشنگ می‌افتد. او در زندان دوستانی پیدا می‌کند که می‌تواند با آگاهی‌ها و فرهنگ خود روی آنها تأثیر بگذارد.
- زندگی زیباست Life Is Beautiful داستان زندگی کتاب فروش بی‌دغدغه یهودی به نام «گوییدو» را روایت می‌کند. در این فیلم ماجرای ازدواج این مرد یهودی با زنی مسیحی و زیبا روایت می‌گردد که صاحب فرزند پسری می‌شوند و تا قبل از حمله نیروهای آلمانی به ایتالیا در آرامش زندگی می‌کنند. در این فیلم گوییدو تلاش می‌کند تا فرزندش از آسیب‌های روانی اردوگاه جنگی در امان بماند.
- لباس غواصی و پروانه The Diving Bell And The Butterfly که جایزه بهترین کارگردانی را در جشنواره کن به خود اختصاص داده است، با برداشتی از کتاب «ژان دومینیک بوبی» ساخته شده است. او که در سن ۴۳ سالگی به دلیل خونریزی مغزی تمام عملکردهای بدنی خود غیر از بینایی را ازدست می‌دهد، در ذهن خود شروع به زندگی می‌کند و ازطریق چشم چپ با دنیای بیرون ارتباط برقرار می‌کند.
درمان انواع هراس Phobia
فوبیا شکل رایجی از هراس و نگرانی است که می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد. این اختلال که به‌صورت فوبیای خاص، فوبیای اجتماعی، آگورافوبیا و… در افراد بروز پیدا می‌کند می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد گردد. اغلب افراد مبتلا به این اختلال ممکن است در کودکی با یک عامل استرس‌زا مواجه شده باشند یا یکی از والدین یا اعضای خانواده آنها فوبیا داشته باشد و کودک از آنها آموخته باشد. به‌طورکلی ذخیره شدن وقایع هولناک و مهلک در بخشی از مغز این بیماران، سبب می‌شود زمانی که آنها با یک واقعه مشابه روبه‌رو می‌گردند، خاطرات ترس‌آور آنها بازیابی شود و مجدداً همان تجربه‌ها و واکنش‌ها را ازسر بگذرانند. برخی از درمانگران در درمان فوبیا به درمانجویان پیشنهاد می‌دهند از شیوه درمانی «واقعیت مجازی» در درمان فوبیا بهره‌مند شوند.
این رویکرد درمانی در درمان اختلالاتی نظیر ترس از پرواز، ترس از رانندگی، ترس از ارتفاع، ترس از سخنرانی، کلاستروفوبیا (ترس از گیرکردن در مکان‌های تنگ مانند آسانسور)، اختلال هراس، آگورافوبیا (ترس از مکان‌های شلوغ) و اختلال استرس پس از حادثه به‌کار می‌رود. در این شیوه مدیریت استرس و مهارت حفظ آرامش به بیمار آموزش داده می‌شود. شیوه درمان واقعیت مجازی یا VR به این ترتیب است که به جای اینکه بیمار در یک محیط واقعی با عوامل ترس‌آور روبه‌رو شود، در محیط مجازی قرار می‌گیرد که دارای همان محرک‌های ترس است.
درمان افسردگی Depression
افسردگی یکی از انواع بیماری‌های خلقی شایع است که بر احساسات، طرز تفکر و نحوه عملکرد روزانه افراد تأثیر می‌گذارد. این اختلال که غم، ناراحتی و اندوه فراوانی را برای فرد ایجاد می‌کند علاقه او به انجام کارهای روزانه را ازبین می‌برد و زمینه را برای ایجاد مشکلات عاطفی و جسمی فراهم میآورد. عدم درمان این اختلال به مرور زمان سبب می‌شود بیمار توانایی‌های خود در زمینه فعالیت‌های شخصی و اجتماعی را ازدست بدهد و ارتباطات اجتماعی او آسیب ببیند. به همین علت درمان این بیماری اهمیت زیادی دارد و باید بیماران و خانواده‌های آنها در شروع به موقع درمان جدیت فراوانی داشته باشند. درمان این اختلال به شیوه‌های مختلفی انجام می‌پذیرد که یکی از شیوه‌های مکمل درمان در این مسیر فیلم درمانی به‌حساب می‌آید.
ازجمله فیلم‌هایی که به درمان افسردگی کمک فراوانی می‌کند عبارتند از:
- فیلم زندگی پی Life Of Pi که به کنترل احساسات درونی و رهایی از آنها اشاره می‌کند.
- فیلم املی Amelie که کمک می‌کند بیمار قدرت غلبه بر مشکلات خود را پیدا کند.
- فیلم دفترچه امیدبخش Silver Linings Playbook که داستان دو شخصیت را روایت می‌کند که توانسته‌اند بر مشکلات خود غلبه کنند و شرایط موجود را بپذیرند.
- فیلم گمشده در ترجمه Lost In Translation فیلمی که مخصوص افراد درونگراست و احساس شخصیت‌های فیلم را به خوبی روایت می‌کند.
- فیلم غرور و تعصب Pride & Prejudice که روحیات استقلال «الیزابت بنت» در آن، برای بیمار می‌تواند الهام بخش باشد.
- فیلم ویلی وانکا و کارخانه شکلات‌سازی Willy Wonka And The Chocolate Factory که الهام بخش و نویدآور پایان روزهای سختی است.
- فیلم آستن‌لند Austenland که نشان می‌دهد در مواقعی که احساس میکنید زندگی تکراری و یکنواخت است، ممکن است همه چیز در عرض ثانیه‌ای تغییر یابد.
درمان اعتیاد Addiction
مواد مخدر نوعی از داروهای شیمیایی یا طبیعی هستند که استفاده بسیار زیاد آنها موجب وابستگی شدید فرد مصرف‌کننده می‌شود. معمولاً خانواده افراد مبتلا به اعتیاد رنج و زحمت بسیاری برای ترک عزیزانشان تحمل می‌کنند و در این مسیر از شیوه‌های مختلفی مانند بستری در کمپ‌های ترک اعتیاد و استفاده از داروهای مؤثر استفاده می‌کنند. یکی از شیوه‌هایی که درمانگران برای ایجاد انگیزه ترک در بیماران معتاد پیشنهاد می‌کنند، تماشای فیلم‌های مرتبط با این موضوع به‌شمار می‌آید. درمانگران ارجمندی که قصد کسب اطلاعات بیشتر درخصوص موضوع اعتیاد دارند می‌توانند پکیج «مصاحبه انگیزشی و مقابله با اعتیاد» را از بنیاد روانکال تهیه و مورد بررسی قرار دهند؛ در این مجموعه به مباحثی مانند سوء مصرف مواد و حفظ پاکی برای ترک الکل اشاره شده است.
در بین فیلم‌های پیشنهادی و الهام‌بخش، عنوان‌های زیر از اهمیت بیشتری برخوردار هستند:
- فیلم مرثیه‌ای برای یک رؤیا Requiem For A Dream که به موضوع ناامیدی و استیصال ناشی از اعتیاد پرداخته است. در این فیلم بیننده می‌تواند ببیند انسان‌ها چگونه خود را به هر دلیلی مسموم می‌کنند و به روان خود آسیب می‌رسانند. همچنین در ادامه به این موضوع اشاره می‌کند که هر فرد معتاد باید خود به تنهایی با مشکلش روبه‌رو گردد و آن را حل نماید.
- فیلم قطار بازی Trainspotting که برگرفته از رمانی با همین نام و نوشته «اروین ولش» است داستان گروهی از معتادان را روایت می‌کند که زندگی و مصرف آنها تحت تأثیر بحران اقتصادی قرار می‌گیرد.
- فیلم نیمه نیلوفر Half Nehson داستان زندگی یک معلم به نام «دن» را روایت می‌کند که در شغل خود فرد موفقی به‌حساب می‌آید اما به کوکائین اعتیاد دارد. در این فیلم به ابعاد مختلف شخصیت افراد معتاد پرداخته شده است و بیان می‌کند همه معتادان آدم‌های بدی نیستند و کارهای ناشایستی انجام نمی‌دهند. این فیلم به‌صورت هم‌زمان خوش‌بینانه و بدبینانه است و روایتی غیرقابل پیش‌بینی از اعتیاد را به تصویر می‌کشد.
- فیلم خاطرات بسکتبال The Basketball Diaries که براساس خاطرات «جیم کرول» که از ستارگان برجسته تیم بسکتبال مدرسه‌اش بود ساخته شده است، اما در سن ۱۹ سالگی به هروئین اعتیاد پیدا می‌کند. این فیلم نشان می‌دهد انحرافات جنسی کرول و بدرفتاری‌های او در کلاس منجر به اعتیاد او می‌شود. این داستان که یک اتفاق واقعی را روایت می‌کند تأثیرگذاری فوق‌العاده‌ای بر روی فرد معتاد دارد.
- تعطیلی ازدست رفته The Lost Weekend فرد دائمی الخمری را به تصویر کشیده است و به زوال کشیده شدن زندگی او را به دلیل مصرف الکل نشان داده است. «دان برنم» در این فیلم که شخصیت دائم الخمری است هر کار ناشایستی ازجمله دروغ، فروش وسائل، گرو گذاشتن ماشین تحریرش و… را انجام می‌دهد تا به نوشدنی‌اش دست پیدا کند.
چه نوع فیلم‌هایی برای فرآیند فیلم درمانی انتخاب می‌شوند؟
درمانگران و روانشناسان متخصص در حوزه درمان اختلالات روانی، معمولاً فیلم‌های انگیزشی را به مراجعین خود معرفی می‌نمایند؛ چراکه در این فیلم‌ها از جادوی کلام استفاده می‌شود تا در بیننده انگیزه ایجاد گردد. مشاهده فیلم‌های مرتبط با نوع اختلال بیمار سبب می‌شود هورمون‌های لازم در بدن او ترشح شوند و برخی انتقال‌دهنده‌های عصبی فعال گردند، به‌این ترتیب تمرکز فرد بالا می‌رود، هیجانات او افزایش می‌یابند و درعین حال سبب کنترل خشم در او می‌گردند. همچنین برخی از این فیلم‌ها به بیننده کمک می‌کند تا قدرت روبه‌رو شدن با مشکل خود را پیدا کند و به این درک برسد که روزگار او چندان تلخ و بد نیست.
این دسته از بیماران با تماشای فیلم‌های مرتبط با اختلال خود متوجه خواهند شد افراد زیادی در دنیا هستند که با مشکل آنها دست‌وپنجه نرم می‌کنند، درنتیجه ابعاد ترسناک بیماری آنها برای‌شان کاهش پیدا می‌کند. همچنین در لیست فیلم‌های ارائه شده در فرآیند فیلم درمانی فیلم‌های رؤیا پردازانه به بیمارانی معرفی می‌گردد که به مشکلاتی مبتلا هستند که در دنیای واقعی حل شدنی نیستند، اما در فیلم توسط قهرمان داستان به‌صورت فانتزی حل می‌گردد، این موضوع سبب می‌شود بیمار با حل مشکل خود در دنیای فانتزی تسلی خاطر پیدا نماید.
در بین فیلم‌های روانشناختی فیلم‌هایی نیز هستندکه دارای صحنه‌هایی خاص و آزاردهنده هستند، تماشای این فیلم‌ها به بیمارانی توصیه می‌گردد که از افراد، صحنه‌ها یا اعمالی خاص و غیر انسانی لذت می‌برند. آنها با دیدن این فیلم‌ها و تماشای همان اعمال یا افراد حالت بدی پیدا می‌کنند که بسیار آزاردهنده است، درنتیجه دیگر آنها از دیدن آن صحنه‌ها لذت نخواهند برد.
فیلم‌هایی که صادقانه بیماری‌های روانی را به تصویر کشیده‌اند
از دیگر فیلم‌هایی که در دنیای روانکاوی و در فرآیند فیلم درمانی به بیماران پیشنهاد می‌گردد و به‌صورت صادقانه به انواع اختلالات اشاره کردهاند می‌توان موارد زیر را نام برد:
- فیلم منشی به کارگردانی «استیون شینبرگ» که به بیماران مبتلا به «سادیسم و مازوخیسم» پیشنهاد می‌شود.
- فیلم معلم پیانو به کارگردانی «میشائل هانکه» که زندگی مبتلایان به ناهنجاری‌های جنسی را روایت می‌کند.
- فیلم آنومالسیا به کارگردانی «چارلی کافمن» که به مبتلایان به بحران میانسالی پیشنهاد می‌گردد.
- فیلم من لبخند می‌زنم به کارگردانی «پارکر فین» که به مبتلایان به اختلالات ترس و افسردگی پیشنهاد می‌شود.
- فیلم دفترچه امیدبخش به کارگردانی «دیوید او راسل» که به بررسی بیماری اختلال دوقطبی پرداخته است.
- فیلم ویل هانتینگ خوب به کارگردانی «گاس ونسان» که سرگذشت قربانیان کودک آزاری را روایت می‌کند و مشکلات آنها را مورد بررسی قرار می‌دهد.
- فیلم چارلی بارتلت به کارگردانی «جان پل» که به مسئله بلوغ و مشکلاتی مانند افسردگی، رفتار وسواس‌گونه، اعتیاد جنسی و… نوجوانان در سن بلوغ می‌پردازد.
- فیلم مزایای گوشه‌گیر بودن به کارگردانی «استفان چبوسکی» که به آسیب‌های سوءاستفاده از روابط عاشقانه در دوران نوجوانی و جوانی می‌پردازد.
- فیلم تا استخوان به کارگردانی «مارتی نوکسون» که تصویری کاملاً واقعی از اختلال خوردن به بیننده نشان می‌دهد.
- فیلم دختر از هم گسیخته به کارگردانی «جیمز منگولد» که به موضوع اختلال شخصیت مرزی اشاره می‌کند.
- فیلم هوانورد به کارگردانی «مارتین اسکورسیزی» که به مشکلات مبتلایان به اختلال وسواس فکری اجباری می‌پردازد.
- فیلم هنوز آلیس به کارگردانی «ریچارد گلتزر و واش وستمورلند» که مشکلات و ناراحتی‌های بیماران مبتلا به آلزایمر را به تصویر کشیده است.
- فیلم جواهرات تراش نخورده به کارگردانی «برادران سفدی» که مشکلات بیماران مبتلا به اعتیاد به قمار را به تصویر کشیده است.
- فیلم دیوانه از قفس پرید به کارگردانی «میلوش فورمن» که به خوبی توانسته است بیماران روانی را به انسانی‌ترین شکل به تصویر بکشد.
- فیلم‌های داستان ازدواج به کارگردانی «نوآبامباک» و جاده انقلابی به کارگردانی «سم مندس» که به موضوع روابط عاطفی اشاره می‌کند و به زوج‌های در شرف جدایی پیشنهاد می‌گردد.
خلاصه و جمع‌بندی
اختلالات روانی و مشکلات روحی ازجمله مسائلی هستند که این روزها اغلب افراد را به نوعی به خود درگیر کردهاند. بسیاری از این دسته از افراد جهت بهبود حال خود پیش‌قدم می‌شوند و با مراجعه به تراپیست یا متخصص اعصاب و روان در مسیر بهبودی قرار می‌گیرند. اما در این میان اشخاصی هستند که به دلایل مختلف آسیب‌های وارد شده به روح و روان خود را تحمل می‌کنند و درمقابل، هیچ تمایلی برای ازبین بردن و حل آنها ندارند. درمانگران در این شرایط به این افراد یا خانواده‌های آنها پیشنهاد می‌کنند جهت ایجاد انگیزه و روحیه بهبودی از رویکرد فیلم درمانی بهره‌مند شوند. این شیوه تأثیرگذار با برانگیخته کردن احساسات بیماران، بر ذهن و روان آنها تأثیر می‌گذارد و به آنها کمک می‌کند با قدم‌هایی استوار در مسیر بهبودی قرار گیرند.
ما در این مطلب تلاش کردیم تا به موضوع سینما و غلبه بر مشکلات روانی بپردازیم و درخصوص انواع اختلالات و فیلم‌های مرتبط با هرکدام اطلاعات مفیدی به شما ارائه دادیم. اگر قصد دارید از این شیوه مؤثر در درمان مشکلات خود یا عزیزانتان بهره‌مند شوید می‌توانید با مشورت با تراپیست مناسب‌ترین فیلم‌ها را انتخاب و مورد بررسی قرار دهید. در پایان لازم است خدمت اساتید گرامی و روانشناسان ارجمند «ابر پکیج الماس» را معرفی نماییم. این مجموعه که شامل تمام مباحث آموزش روانشناسی می‌شود هم‌اکنون ازطریق وب‌سایت بنیاد روانکال قابل تهیه می‌باشد.
محصول ویژه روانکال
