اختلال شخصیت اسکیزوتایپال به چه معناست؟

در این نوع اختلال شخصیت، شناختی که فرد از محیط اطراف خود به دست می‌آورد، به‌ جای آنکه مبتنی بر واقعیت باشد، تحت تأثیر تفکرات انحرافی (مانند اعتقادات خرافی، توهمات بیمارگونه، اعتقاد به جادو و…) قرار دارد. در این اختلال نسبت به سایر اختلالات شخصیت، شاهد بهم‌ ریختگی بیشتری در تفکر و گفتار فرد مبتلا هستیم، در حدی که گاهی کلمات و جملات آن‌ها برای دیگران معنا و مفهومی ندارد! احتمال بروز این اختلال در مردان نسبت به زنان اندکی بیشتر است. بیش از نیمی از بیماران مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال از علائم افسردگی نیز رنج می‌برند و احتمال تمایل آن‌ها به مصرف مواد مخدر بالاست.

چه کسانی در معرض ابتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال قرار دارند؟

بیشتر اختلالات شخصیت، از جمله اختلال شخصیت اسکیزوتایپی (STPD)، در سال‌های نوجوانی شروع می‌شوند که شخصیت بیشتر رشد می‌کند و به بلوغ می‌رسد. آمارها نشان می‌دهد که این اختلال شخصیت در مردها شایع‌تر از خانم‌ها است. این اختلال نسبتا نادر است و تقریبا ۳ تا ۵ درصد مردم ایالات‌متحده به آن مبتلا هستند.

علائم اسکیزوتایپال

• افراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی در موقعیت‌های اجتماعی ناراحتی و پریشانی شدیدی را تجربه می‌کنند. آن‌ها در ایجاد روابط نزدیک و حفظ روابط با دیگران مشکلات زیادی دارند که این مشکل بیشتر به دلیل تفسیر تحریف‌شده از تعاملات اجتماعی و همچنین رفتار اجتماعی عجیب و غریب آن‌ها به وجود می‌آید. در ادامه می‌توانید با رایج‌ترین علائم اختلال شخصیت اسکیزوتایپال آشنا شویدرفتار و تفکر عجیب
• باورها و اعتقادات غیرمعمول (خرافاتی بودن یا تعصبات شدید مذهبی و …)
• معذب بودن در موقعیت‌های اجتماعی
• سرد بودن احساسی یا پاسخ‌های عاطفی نامناسب
• صحبت کردن نامفهوم و مبهم
• اضطراب شدید و پایدار اجتماعی
• اسکیزوتایپال یا توهم شدید
• بایده‌هایی که بر اساس آن وقایع روزمره را تفسیر می‌کنند، این ایده‌ها توهم نبوده، بلکه بیشتر ناشی از اعتقادات افراطی و یا خرافات هستند.
• تجربیات ادراکی غیرمعمول مثل شنیدن صداهایی که نام آن‌ها را زمزمه می‌کند.
• افکار یا حرف‌های غیرقابل‌درک، به عنوان مثال استفاده بیش از حد از استعاره‌ها و …
• سوء‌ظن یا افکار پارانوئید
• رفتار و یا ظاهر عجیب و غیرعادی
• نداشتن هیچ دوست صمیمی
• اضطراب اجتماعی بیش از حد که حتی در محیط‌های آشنا نیز دیده می‌شود.
• اعتمادی به دیگران و تمایل به انزوا

علت بروز اسکیزوتایپال

اختلالات شخصیت، از جمله اختلال شخصیت اسکیزوتایپی، یکی از ناشناخته‌ترین شرایط سلامت روان است. محققان هنوز در تلاش برای کشف علت دقیق این مشکلات هستند، با این حال معتقدند که برخی عوامل می‌توانند در بروز این مشکلات دخیل باشد.

مطالعات نشان می‌دهد که علت اختلال شخصیت اسکیزوتایپی (STPD) عمدتاً بیولوژیکی و ژنتیکی هستند و تغییرات مغزی در مبتلایان به این بیماری شباهت زیادی به بیماری اسکیزوفرنی (Schizophrenia) دارد. آمارها نشان می‌دهد که این بیماری در افرادی که در خانواده آن‌ها افراد مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلالات شخصیتی خوشه A وجود دارد، بیشتر در معرض این اختلال قرار دارند. (اختلالات شخصیتی خوشه A شامل سه نوع اختلال شخصیت پارانوئید، اسکیزوتایپال و اسکیزوتایپال است که موجب بروز رفتارهای و گفتارهای عجیب و غریب در فرد می‌شود.

 روش تشخیص اسکیزوتایپال

شخصیت در دوران کودکی، نوجوانی و اوایل بزرگسالی به تکامل خود ادامه می‌دهد. به همین دلیل، روانشناسان معمولاً فرد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی را تا سن ۱۸ سالگی تشخیص نمی‌دهندافراد مبتلا به اختلال شخصیت اسکیزوتایپی با هیچ فردی خارج از خانواده خود نمی‌توانند روابط صمیمی برقرار کنند و به کسی اعتماد ندارد. آن‌ها خود را متفاوت از دیگران می‌دانند و اگر مجبور باشند با کسی ارتباط برقرار کنند، معمولاً مضطرب و پریشان می‌شوند. این بیماران اغلب وقایع عادی را بر اساس معنای خاصی برای خود تفسیر می‌کنند. خرافاتی بوده و اعتقاد دارند که دارای قدرت‌های خاص ماوراء‌الطبیعه هستند. بر اساس این اعتقاد، خود را دارای قدرت پیش‌گویی و کنترل دیگران می‌دانند. مثلاً تصور می‌کنند که می‌توانند با انجام کارهای خاصی دیگران را مجبور به اطاعت از خود کنند و یا با انجام برخی تشریفات از وقوع اتفاقات جلوگیری کنند.

افراد مبتلا به این اختلال اغلب ظاهری ژولیده و نامرتب دارند و لباس‌های ناموزون یا کثیف می‌پوشند. همچنین از عبارات عجیب‌ و غریب در صحبت کردن استفاده می‌کنند و درکی از قرارهای اجتماعی ندارند. به‌ علاوه تماس چشمی برقرار نمی‌کنند و رفتار دیگران را بر اساس الگوهای ذهنی خود تفسیر می‌کنند. آن‌ها اغلب به دیگران مشکوک هستند و ممکن است تصور کنند دیگران قصد ربودن یا آزار رساندن به آن‌ها را دارند. علائم اختلال شخصیت اسکیزوتایپال، مانند علاقه به فعالیت‌های انفرادی یا سطح بالایی از اضطراب اجتماعی ممکن است در سال‌های نوجوانی دیده شود. کودک ممکن است درمدرسه عملکرد پایینی داشته باشد و یا از نظر اجتماعی از همسالان خود دوری کند. 

علل اصلی بروز اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

تصور می‌شود که علت اصلی این اختلال، وراثت است؛ چراکه بسیاری از علائم ناهنجاری‌های مغزی اسکیزوفرنی را در خود دارد. این بیماری بیشتر در بین کسانی دیده می‌شود که بستگان درجه یک آن‌ها مبتلا به اسکیزوفرنی یا اختلالات روان‌پریشی دیگر باشند. علاوه بر ویژگی‌های خانوادگی، عوامل محیطی به‌ ویژه تجربیات دوران کودکی نیز ممکن است در بروز این اختلال نقش داشته باشند. این عوامل عبارتند از:

• سوءاستفاده جنسی
• نادیده گرفته شدن
• ضربه‌های عمیق عاطفی
• استرس‌ مزمن
• اختلال عاطفی والدین

میزان شیوع اختلال شخصیت اسکیزوتایپال

همان‌طور که در بالا اشاره کردیم، افراد مبتلا به این اختلال شخصیت اغلب خود را بیمار نمی‌دانند و تصور می‌کنند این دیگران هستند که مشکل دارند! در نتیجه میزان مراجعه این افراد به کلینیک‌های درمانی کم بوده و نمی‌توان آمار درستی از میزان شیوع اختلال شخصیت اسکیزوتایپال به دست آورد.مطالعات آمریکا نشان می‌دهند حدود سه درصد جامعه از این اختلال رنج می‌برند و شیوع آن در میان مردان اندکی بیشتر از زنان است. 

تفاوت اختلالات شخصیت اسکیزوئید و اسکیزوتایپال و اسکیزوفرنی در چیست؟

اختلال شخصیت اسکیزوئید (ScPD) نوعی اختلال شخصیتی است که در آن بیماران از نظر اجتماعی بسیار منزوی هستند و علاقه ای به روابط اجتماعی ندارند. این اختلال با اختلال شخصیت اسکیزوتایپال تفاوت دارد زیرا افرادی که به این  اختلال مبتلا هستند در روابط اجتماعی خود دچار غم و اندوه می شوند اما این به معنای بی علاقگی به روابط اجتماعی نیست. در اختلال شخصیت اسکیزوئید افراد خود علاقه ای به برقراری رابطه ندارند.

افراد مبتلا به اختلال اسکیزوتایپال دارای افکار عجیب و غریب مانند تفکر جادویی هستند و رفتار های عجیبی دارند، در حالی که در اختلال اسکیزوئید افراد معمولا اینگونه نیستند.

بسیاری از محققان اختلال شخصیت اسکیزوتایپال را  نوعی اسکیزوفرنی می دانند. اسکیزوفرنی اختلال روان پریشی ، اختلال اسکیزوفرنی فرم، اختلال اسکیزوافکتیو و اختلال هذیانی را شامل می شود.

با این حال، اختلال شخصیت اسکیزوتایپال با اسکیزوفرنی فرق دارد، زیرا افراد مبتلا اسکیزوتایپال علائم روان پریشی، از جمله توهم و هذیان را ندارند. در حالی که این از علائم بیماران اسکیزوفرنی است.

اسکیزوفرنی نسبت به اختلال شخصیت اسکیزوتایپال تأثیر منفی بیشتری روی عملکرد روزانه فرد دارد.

چرا من جذب افراد عجیب وغریب وغیرعادی می شوم

باید دید  واقعا چه چیزی در این نوع افراد وجود دارد که شما را شیفته خود می سازد .در پاسخ باید گفت اگر زمانی شما خود را مایل به ارتباط با فردی  اسکیزوتیپال دیده اید  شما در حال ایجاد ارتباط با فردی هستید که شاید او در نگاه اول فردی متمایز از دیگران جذاب اسرار امیز یا حداقل سر گرم کننده و خوشایند جلوه می کند. 

اگر در خانواده ای رشد یافته باشید که حداقل یکی از والدین دارای افکار و رفتارهای عجیب و غیر عادی بود است.انگاه رابطه با فرد اختلال شخصیت می تواند برای شما بسیار خوشایند باشد بنابراین می تواند به معنای جذب شدن به سمت کسی باشد که حداقل شبیه به یکی از والدین شماست  و بودن با او برای تان راحت است.

احتمالا شما  خود را از نظر درونی مجبور به حمایت  از افراد زخم خورده و طرد شده از اجتماع می بینید .شااید یکی از والدین یا دیگر اعضای خانواده شما فردی از نوع اسکیزوتیپال است و اکنون شما کاری را که در زمان کودکی خود نتوانستید برای او انجام دهید قصد دارید که در بزرگسالی برای فرد دیگری که عاشق او هستید انجام دهید.